dinsdag 30 juni 2009

da's kras!


De cd kras van x-0-x is uit, met twaalf knisperende & knetterende tracks die voor 100% zijn gerecycled uit krassen, tikken en ruis van vinylplaten. Door alle vieze en voze geluiden van het vinyl heen zijn toch nog invloeden van funk, dub, jazz, hiphop, reggae, psychedelica, global beats en clubhouse te horen, ook al is het op een andere manier dan gebruikelijk. Daarnaast krijgt het langste nummer van het album een virtuoze scratch-solo van turntablist Broky B mee, zijn er chille en filmische soundscapes te ondergaan, en blijft - traditiegetrouw - bij de laatste track de naald haast eindeloos in de groef hangen.

Dat het geen mainstream-plaat zou worden kon je natuurlijk al verwachten bij zo iemand als x-0-x. Gitarist en drummer bij diverse bands waaronder recentelijk GNOT, schrijver over muziek bij magazines als Fret en Highlife en in het verleden Senzor en Opscene, radiomaker bij Radio 100, Patapoe en de VPRO, boeker bij Sushi Sounds en van bands als Melt Banana en Dubmerge.
De laatste tijd is x-0-x vooral bezig met DJ-en op bijzondere locaties, bij spraakmakende tentoonstellingen en in afwijkende settings. Avonturen in geluid, kortom ? het Van Gogh Museum, de Melkweg, het Groninger Museum, de Westergasfabriek, het Filmmuseum en de Nieuwe Kerk in Amsterdam zijn goede voorbeelden van de hotspots waar zulke evenementen plaatsvonden. Op festivals als de Museumnacht Amsterdam, Noorderzon, Ruigoord, onze eigen Polderlicht en het Boekenbal liet x-0-x ook horen wat je met geluid en de juiste muziekkeuze allemaal wel niet kan doen.

Over het maken van kras zegt x-0-x het volgende: "Er is een album uit voortgekomen waarbij de klank en expressie van onvolkomenheden op vinyl ten volle zijn benut, en dat ontzettend gevarieerd is qua muziekstijlen. De krassen, tikken en ruis zijn in een volledig nieuw perspectief geplaatst en laten nog één keer van zich horen - voor de eeuwige rust en stilte."

De aanleiding voor kras was de gestage teloorgang van het vinyl en het verdwijnen van steeds meer platenzaken. "De hoogtijdagen zijn definitief voorbij, en wat overblijft zijn de collectors items die gekoesterd worden door de verzamelaar, plus de grote hoop die onverkoopbaar ligt weg te rotten in kelders, weggeefwinkels en rommelmarkten. kras is een ode aan dat vergeten, versleten en vaak beschadigde vinyl, en duikt daarbij diep de groef in."

In het cd-boekje zijn o.a. unieke foto's te vinden van de laatste dagen van het legendarische Boudisque in Amsterdam, het ontmantelde Dert aan de Nieuwendijk in Vlissingen (waar x-0-x zijn eerste platen kocht), en Koninginnedag - waar de laatste jaren en masse het vinyl aan de straatstenen en de vuilniswagens wordt overgeleverd. Een treurige opsomming van beelden en feiten, diep weg in de schaduw van de achteloze en nonchalante overschakeling naar het digitale tijdperk.

Maar niet getreurd: "Het is geweldig om te zien dat er ondanks de digitale omwentelingen toch een - waarschijnlijk zelfs weer groeiend - aantal luisteraars is dat het geluid en de ervaring van vinyl kan waarderen." Niet dat x-0-x de zegeningen van het digitale tijdperk naast zich neerlegt trouwens... Om met muziekjournalist, schrijver van de Muzikantengids en docent aan de Rockacademie Jan van der Plas te spreken: "De cd was voor mij een uitkomst, zoals ik tegenwoordig ook met veel plezier en bedieningsgemak muziek draai vanaf de harde schijf. Maar ook ik moet toegeven, het geluid van de naald die in de groef zakt en op het eind blijft hangen roept wel herinneringen op."

kras kost 10 euro + verzendkosten, bestellen kunt u hier.