maandag 1 september 2014

inkijk | inkijk | inkijk


Is er nog een plek in het centrum van Amsterdam waar géén cameratoezicht is? In elk metrostation worden we met zijn allen continue bespied ‘voor de veiligheid van u en uw eigendommen’. Closed circuit television (CCTV) is een bron van inspiratie voor heel wat kunstenaars. Logisch, die doen zelf immers óók menselijke gedragingen observeren en vastleggen. Zo ook Jelle de Graaf, wiens installatie de Inkijk in station Waterlooplein siert. Een cartooneske, robotachtige figuur heeft met een grote hamer een beveiligingscamera dichtgespijkerd, daarbij nauwgezet gevolgd door weer ándere camera’s. De Graaf werkt met kunststof materialen: ooit begonnen met de shampooflessen van zijn moeder; momenteel met emmers, containers, jerrycans, kliko’s en meer van zulk industrieel spul.

Een station verderop, onder het Weesperplein, toont Ruiter Janssen een ‘typografisch landschap’ waarin hij de vooroordelen wil nuanceren en/of weerleggen die wij Westerlingen over Iran hebben. Natuurlijk: Iran is een Islamitische dictatuur, vrouwen hebben minder rechten, een homo is zijn leven niet zeker en alcohol drinken en naar buitenlandse TV-zenders kijken zijn strikt verboden, maar da’s de publieke, officiële kant van de zaak. Privé, achter de beschermende muren van hun huis, hebben de Iraniërs een veel lossere levensstijl en blijken ze even gevoelig voor de geneugtes des levens als wij Europeanen. Ruiter, in het dagelijks leven ontwerper van infographics voor NRC Handelsblad, vertaalde dit gegeven in een conceptuele opstelling van strakke zwarte letters en pictogrammen in combinatie met de kleurrijke pigmenten waarmee Iraanse dames hun gezicht plegen op te maken. Overigens: wegens omstandigheden betreft het hier een work in progress. A.s. dinsdag of woensdag is de installatie helemaal áf.

Vreemdste eend in de bijt is dit keer te zien in de Inkijk in metrostation Wibautstraat. Yarre Stooker, die we nog kennen van zijn bijdragen aan Polderlicht (2007) en Polderlicht@home (2010), toont daar zijn installatie Merge. Geen video-animatie dit keer, maar een tweetal uit trespa gefreesde vormen waarin we een aantal menselijke silhouetten herkennen, die op en over elkaars rug zijn gekropen. Deze ‘versmolten’ mensenkluwen brengt een heel nieuw silhouet voort: een soort octopus met mensenbenen in plaats van tentakels. Het geheel is geplaatst tegen een gitzwarte achtergrond met daarop een strak grid van witte lijntjes, en doet daarom ook wel denken aan een eigentijdse Eadweard Muybridge-foto... maar dan in negatief (snapt u het nog?) Enfin, weer drie totáál verschillende kunstwerken van drie totáál verschillende kunstenaars: drie prima redenen om eens in de Amsterdamse metro te stappen...