woensdag 25 maart 2015

cut 'n' paste


Vrijdag a.s. opent een groot Henri Matisse-retrospectief in het Stedelijk Museum. Wij mochten alvast een kijkje nemen, sloegen de hele chronologische ontwikkeling van de grote meester (en en passant die van de eerste helft van de twintigste eeuw) over en liepen in één ruk door naar de erezaal. Daar hangen de ultieme Matisse-meesterwerken, gemaakt op zeer hoge leeftijd, rond 1950: zijn collages van uit papier geknipte vormen. Nog nét herkenbare planten, vissen, vogels en andere basale, ritmisch gepositioneerde natuurvormen in een select kleurenpalet. Van zo dichtbij blijken die beroemde knipsels soms opvallend grof (de meester werkte met een joekel van een schaar) en zien we de talloze gaatjes van de speldjes en spijkertjes waarmee zijn assistentes de vormen tegen de muur plaatsten om zo de juiste compositie te bepalen. Magnifiek, volstrekt tijdloos spul is dit: puur esthetisch genoegen waar u niéts vanaf hoeft te weten om er ten volle van te kunnen genieten. Dit wordt een gigagrote Stedelijk-hit en dat is volkomen terecht. Hoogtepunten wat ons betreft: de Oceanië- en Polynesië-tweeluiken en –hoe kan het anders- het monumentale La Perruche et la Sirène.

Twee etages lager zien we een grote expositie met enorme videoprojecties van Ed Atkins. Deze jonge Britse kunstenaar maakt films die zich geheel in het digitale domein afspelen en daardoor (bewust) een gladde, koude en zeer artificiële uitstraling hebben. De ‘hoofdpersoon’ is een soort alter ego van de kunstenaar, een avatar, die ons door zijn complexe gedachten leidt via gesproken woord, onder en -tussentitels, muziekfragmenten, geluidseffecten en allerlei beeldmanipulaties. Deze op hol geslagen videoclips vormen een even overdonderend als intrigerend beeld- en geluidsbombardement... maar waar het allemaal over gaat is niet in één keer te vatten. Het contrast met Matisse had niet groter kunnen zijn, maar ook Atkins is een meester van de collage. Een mooie double bill.