zaterdag 28 augustus 2010

het gewijde en het banale


Vandaag verscheen een mooi en invoelend geschreven artikel van journalist/columnist Jos Bloemkolk in
Het Parool:

De oude dozen en de dood


Achter de onooglijke deur van Ceintuurbaan 254 bevindt zich een prachtig kunstwerk:
Do You Remember... van Loes Diephuis. De dood als liefdevolle projectie op stapels oude dozen.

Buiten de musea, galeries en broedplaatsen om wordt veel kunst getoond in metrostations, uitstalkasten aan de straat en tijdelijke expositieruimten. De opslagplaats aan de Ceintuurbaan 254 (voorheen antiquariaat Diederick van Kleef) is zo'n plek. Super8-filmer Jaap Pieters bewaart er zijn vele, vele spullen in dozen en vuilniszakken. Maar nog steeds is er ruimte over. Die stelt hij ter beschikking aan kunstenaars voor tijdelijke exposities of 'explosities' zoals hij ze noemt. Kunstenaar Loes Diephuis heeft nu bezit van de ruimte genomen. Ze kent Pieters en weet dat hij in die dozen persoonlijke dingen bewaart die hij niet wil weggooien, maar die hem ook niet van nut zijn: boeken, exemplaren van alle kranten van één dag over een bepaald voorval, dingen met het label 'spullen van het tafeltje en onder het tafeltje bij het kleedje van oma', spullen van een overleden vriend.

Juist de overtollige, tot melancholie stemmende inhoud van de dozen inspireerde Diephuis tot haar installatie. "Ik denk dat die spullen ten eeuwigen dage in die dozen zullen blijven. Dat associeerde ik met het gevoel dat je op een begraafplaats hebt. Je ziet die stenen, namen, jaartallen, en je beseft het onvermijdelijke verlies. Maar zo'n gedenkplaats kan ook troost geven." Diephuis heeft in de lange, donkere ruimte de dozen zo gestapeld dat er twee lange 'straten' zijn ontstaan. Op de 'muren' van die straten zijn dia's geprojecteerd van grafstenen, grafmonumenten of fragmenten daarvan. Op de kale achterwand straalt de afbeelding van een Italiaanse stenen engel met daarnaast die van een Marokkaans grafmonument. De dia's zijn gemaakt op begraafplaatsen over de hele wereld: van Oezbekistan tot de Verenigde Staten, van de Nieuwe Ooster tot de Spaanse Sahara. Diephuis maakte ze niet met een kunstzinnige bedoeling, maar uit interesse en liefde voor het onderwerp. Ze laten nu hun sporen achter op de dozenrijen.

Dit is niet simpelweg een reconstructie van een kerkhof, het is wel een plek voor gedachten aan de dood en de doden, een gedenkplaats. Het zijn niet alleen de beelden van de begraafplaatsen - de dozen doen ook mee. De namen daarop mengen zich met die op de grafstenen. Ouke Baas of bananenmerk Colombia Turbana wordt overstraald door de naam van een dode als de Italiaan Stephano Marchelli. Op een stapel vuilniszakken is een eenvoudig kruis geprojecteerd. De dood en het gewijde komen hier verbluffend samen met het banale. Dit is voor iedereen, ook voor mensen die bij het horen van het woord 'installatie' geneigd zijn zich af te wenden. Het is een ervaring waarvan je een uur later nog stil bent.

Loes Diephuis: Do you Remember... T/m 19/9 te zien op Ceintuurbaan 254.
Ruimte geopend woens- t/m zondag van 13.00 tot 17.00 uur.