zaterdag 18 juni 2011

the tree of life



2001: A Space Odyssey, Stalker, Koyaanisqatsi, The Cremaster Cycle, Enter The Void... wij zijn dol op ambitieuze speelfilms die op grootse wijze Het Mysterie Van Het Leven En De Dood willen vatten in twee á drie uur, als het even kan met een bombastische soundtrack en imposante natuurbeelden. In die categorie valt ook Terrence Malick's The Tree Of Life, die momenteel in de filmtheaters draait. Het centrale verhaal gaat over de het wel en wee van een katholiek Amerikaans gezin in de fifties. Pa (Brad Pitt) is autoritair en heeft losse handjes, ma (een prachtige Jessica Chastain) cijfert zichzelf continue weg, het pubergedrag van de oudste zoon speelt op. Ondanks dat blijkt het leven vol met door de Goede God gegeven kleine en grote mirakels als babyvoetjes, vlinders, zeepbellen, donkere zolders, het nachtgoed van de buurvrouw en héél veel bomen.... Maar dan overlijdt één van de zoons en rijst de vraag: wat is de Zin Van Alles? En is er wel enige Zin? En waarom laat Hij daarboven dat toe?

Om zowel de intrinsieke waarde als de volslagen futiliteit aan te tonen van 's mensens wel en wee in Het Grote Plan Van God haalt Malick veel, héél veel uit de kast. Aan het begin van de film zit een bijna 20 minuten durende 'evolutie-sequentie': we zien het heelal (á la 2001), de oerknal, het ontstaan van de aarde, borrelende gassen, watervallen, het ontstaan van leven, ééncellige wezens, dinosauriërs etc., dit alles gelardeerd met 'hemelse' koormuziek. Hoogdravend maar heel mooi gedaan. Ook het middengedeelte over het gezin begint fraai, maar begint gaandeweg steeds meer te irriteren: de personages blijven aan de oppervlakte, ze zijn slechts vehikelen om de Boodschap van de film te onderstrepen. De 'wijsheden' van de voice-over gaan steeds holler klinken.

Aan het eind komen we in een soort Hiernamaals terecht waar de getormenteerde gezinsleden elkaar terugzien. Maar waar dit een soort emotioneel hoogtepunt vol Verlossing en Vergiffenis zou moeten zijn, voelen wij slechts ergernis. Het zijn ronduit kitscherige scènes, boordevol vage new age-symboliek, quasi-religieuze rimram en hooguit de suggestie van diepgang. Tegen die tijd hangt ons ook de overdreven mooifilmerij en de pompeuze muziek danig de keel uit. The Tree Of Life blijkt een hol klinkende scheet, waarvan de aftiteling de échte Verlossing vormt. Amen.