Sarkis Zabunyan is een collagekunstenaar. Niet zo één die met schaar en lijm werkt; nee, Sarkis plukt allerlei elementen uit de kunst- en cultuurgeschiedenis en combineert/componeert die dusdanig dat ze een sluitend 'verhaal' vormen. Sarkis heeft de Rotterdamse Onderzeebootloods ingericht als een soort kathedraal, met verwijzigingen naar glas-in-lood (door de ramen met gekleurde folie te beplakken), wijwaterbakjes (door moderne drinkwatertanks te plaatsen) en een heuse klokkentoren. In deze 'kerk' wordt geen God geëerd maar De Filosofie Van Sarkis, een hoogstpersoonlijke, conceptuele, serieuze, hermetische 'collage' van jeugdherinneringen, religieuze associaties, getallenstelsels, ideeën over de natuur en vooral heel veel verwijzigingen naar en invloeden van andere kunstenaars -Saenredam, Malevich, Munch, Rietveld en Beuys to name a few- en schrijvers, denkers, architecten en musici, waarbij alles en iedereen met elkaar verbonden is. Bij zo'n geheel verwacht je een lange, bombastische titel, maar dat valt mee: het werk heet Ballads. Bij de entree krijgen wij een boekje uitgereikt waarin alles puntsgewijs wordt uitgelegd. Handig, want zelf hadden we al die zaken er nooit van z'n leven uitgehaald...
Want wat is er concreet te zien? Sarkis heeft twee grote installaties gerealiseerd in de loods. De eerste is een verticale buisvorm, beplakt met witte veertjes, die als een enorme lampenkap aan het plafond hangt. Eromheen staan witte fietsen, ook met veertjes, geparkeerd. De 'lamp' doet het vandaag niet, zodat de in het boekje beloofde sensatie van "het water van de Nieuwe Maas dat als een fontein de loods in lijkt te spuiten" helaas uitblijft. De tweede installatie doet gelukkig wél wat-ie moet doen: een carillon hangt in een 'toren' van boomstammen en speelt een arrangement van Litany For The Whale/Smeekgebed voor de Walvis van John Cage, een minimalistische compositie met een sacrale sfeer. De walvis verwijst naar de onderzeeërs die ooit in deze loods werden gefabriceerd (en geheel in Sarkis-stijl naar nog veel meer zaken). Het klokkenspel en de gewijde muziek doen het fantastisch in deze immense ruimte en zijn het letterlijke en figuurlijke hoogtepunt van Ballads. De tentoonstelling bestaat verder nog uit een paar kleinere installaties en een exemplaar van de Futuro, het sixties-bouwwerk van de Finse architect Matti Suuronen. Het geheel is interessant genoeg om de reis vanuit Amsterdam te rechtvaardigen, maar bevredigt toch niet helemaal: daarvoor heeft het naar onze smaak te veel tekst en uitleg nodig.
Sarkis is de derde kunstenaar die een zomeropstelling mocht maken in de Onderzeebootloods. Als we het goed hebben begrepen volgt er in 2013 nog een vierde en tevens laatste expositie, en daar wordt ongetwijfeld weer een Grote Naam voor benaderd. Mogen wij alvast een nogal voor de hand liggende, maar daarom niet minder opwindende suggestie doen? Olafur Eliasson!