Is er leven na de dood? Is er ‘iets’ na dit aardse bestaan? Vragen over De Dood zijn zo oud als Het Leven zelf. En behoren sinds
mensenheugenis tot dé inspiratiebronnen van
schrijvers, muzikanten, kunstenaars. In die zin is de tentoonstelling
Afterlife niet uniek. En ook de getoonde kunstwerken zijn dat niet, hoe
indrukwekkend sommige van die werken ook zijn. Nee, wat Afterlife écht heel
bijzonder maakt is de locatie waar e.e.a. wordt getoond: een heuse begraafplaats.
De Nieuwe Ooster in de Amsterdamse Watergraafsmeer is Neêrlands enige kerkhof
met een uitvaartmuseum: Tot Zover. Afterlife is de zoveelste mooie tentoonstelling aldaar op rij, maar voor het eerst heeft men
ervoor gekozen om de kunstwerken niet alleen binnen de muren van het museum te tonen, maar ze tevens te verspreiden over het terrein en ze tussen de graven
en urnen te plaatsen. Werken die in een andere context misschien niet zo
één-twee-drie aan De Dood doen denken, krijgen door de hen omringende grafstenen een enorme lading
mee. En zijn daarmee extra imposant.
Een deel van de kunstwerken bestaat uit installaties. Twee daarvan zijn inmiddels eh... overleden. Geen nood, er is nog genoeg moois te zien. Sommige bijdragen gaan over paranormale zaken (seances, geesten, heksen) maar het zijn de kunstwerken die in realistischere, aardsere sferen blijven die de meeste indruk op ons maken. Een greep: Xu Bing maakte een installatie van stof dat zich op nine eleven over New York verspreidde toen de Twin Towers ineenzakten. Het stof ligt op de vloer, een tekst is erin uitgespaard. Die tekst is nogal vaag, maar met zulk ‘basismateriaal’ kan het werk eigenlijk niet mislukken. Satijn Panyigay fotografeerde ruimtes die zijn leeggehaald na het overlijden van de bewoner(s); de mistroostige resultaten doen de adem eventjes stokken. Het witmarmeren borstbeeld van Femmy Otten (foto) is een beauty die gelukkig ook na Afterlife een leven is gegund op de begraafplaats: het werk wordt het 'gezicht' van de talloze overledenen wiens graf is geruimd en die anoniem en bij elkaar op één kavel worden herbegraven. Er moet immers plaats gemaakt worden voor weer nieuwe overledenen: in die zin kent ook een dodenakker een life cycle.
We lopen van
kunstwerk naar kunstwerk, tussen het weelderige groen, en zien graven van Bekende Nederlanders, barokke
marmeren tombes van lang vergeten kunstenaars en gedenkstenen met onleesbare
Chinese teksten. De lucht is azuurblauw, de zon schijnt, het is een magnifieke
zomermiddag. In de verte loopt een rouwstoet, maar ónze stemming is opperbest. Gedenk te sterven? Ja hoor, maar nu even niet. Want het leven is mooi. Tot Zover.